Ode aan de kleine leeuwerik

Dichter en dominee Willem Sluiter (1627-1673) hief een lofzang aan op het eenvoudige plattelandsleven. Dichtregels van hem over dees' achter-hoek zijn vaak in verband gebracht met de streeknaam Achterhoek.

Zijn werk, waarin de geest van de Moderne Devotie doorklinkt, was een paar eeuwen zeer populair. Het is vele malen herdrukt. Er is opnieuw belangstelling voor ontstaan. Dit is mede te danken aan het in 2007 verschenen boek Willem Sluiter anno nu; De kleine leeuwerik, dat allerlei nieuwe initiatieven heeft opgeroepen. Deze site informeert hierover.

Via ZOEKEN (rechtsboven op deze site) met een trefwoord vindt u hier alles snel. Daarnaast biedt ARCHIEF (klik hier) een overzicht van alle artikelen, die ook onderaan de verschillende rubrieken te vinden zijn.

 

Needse school boetseert bij beeld Willem Sluiter leeuwerik

DSC09770 k bewerkt-1

Leerlingen van de Leeuwerikschool in Neede boetseren onder leiding van beeldhouwer Anton ter Braak een leeuwerik in was. Deze wordt net als het borstbeeld, dat deze kunstenaar vervaardigt van de in Neede geboren dichter Willem Sluiter (1627-1673), in brons gegoten. Bij de onthulling van het beeld op 22 maart is de vogel te zien op een expositie in de Grote Kerk van Neede.

Naast de kerk, aan de Nieuwstraatzijde, komt het borstbeeld te staan. De leeuwerikschool, een streekschool voor speciaal onderwijs, krijgt bij de feestelijke onthulling een hoofdrol. Dit heeft te maken met Sluiters leeuweriklied. De tegenover de Needse kerk geboren dichter werd ook wel ‘de kleine leeuwerik’ genoemd. Naar de in de Achterhoek vrijwel verdwenen zangvogel, die jubelend opstijgt naar de hemel.

Zangeres Ellen Tackenkamp bereidt zich ondertussen voor op het samen met leerlingen op deze eerste lentedag in Neede zingen van een nieuw leeuweriklied. Dichter, journalist en natuurkenner Sander Grootendorst schreef bij een melodie van saxofonist Bennie Waanders de tekst. Waanders zette dit gedicht op muziek. Dit drietal treedt 22 maart, Sluiters geboortedag, ook op in de kerk. Via een livestream is hier straks wereldwijd van mee te genieten.

Het boetseren van een leeuwerik, zang en muziek zijn onderdeel van een cultureel project op deze school bij het beeld, dat herinnert aan Sluiter. Ook poëzie krijgt hierbij aandacht. Sander Grootendorst gaat samen met leerlingen werken aan dichtregels. Het resultaat zal eveneens te bewonderen zijn in de kerk. Die is op zaterdag 26 maart voor iedereen open, van 14 tot 17 uur.

DSC00003 k bewerkt-1DSC00221 k

Willem Sluiter gegoten in brons

2022-01-30 1 j

Het borstbeeld van de dichter Willem Sluiter is 28 januari 2021 gegoten in brons. Felicitaties en applaus klonken op in het Noordijkerveld bij het atelier van beeldhouwer Anton ter Braak, die deze spannende klus samen met zoon Pim klaarde. Over het resultaat waren de aanwezigen zeer tevreden. Op de eerste lentedag, 22 maart, wordt dit kunstwerk onthuld bij de Grote Kerk in Neede, tegenover de plek waar Sluiter op die datum in het jaar 1627 werd geboren. Zijn dichtregels en liederen waren enkele eeuwen zeer populair. Zijn werk is vele malen herdrukt. Na bijna vier eeuwen komt nu in Neede met het borstbeeld een herinnering tot stand. Het komt te staan op een sokkel van Bentheimer zandsteen, aan de Nieuwstraatzijde van de kerk. Ondertussen wordt ook hard gewerkt aan culturele projecten hierbij op de Leeuwerikschool in Neede. Leerlingen van deze school voor speciaal onderwijs krijgen een hoofdrol bij de onthulling. Sluiter werd ook wel eens de ‘kleine leeuwerik’ genoemd.

Bewijs hoe populair Sluiter eens was

2022-01-13 bewerkt-1

Dat een Nederlandse hoogleraar in 1875 één van zijn brieven uit Zuid-Amerika voor een Nederlandse krant begon met het uitvoerig citeren van dichtregels van Willem Sluiter (1627-1673), bevestigt hoe populair het werk van deze dichter is geweest. Prof.dr. H. Weyenbergh schreef als ‘een Nederlander in den vreemde’ enige jaren deze brieven. Het ‘Nieuws van den dag; kleine courant’ publiceerde ze. De hoogleraar riep met deze serie ook de toorn over zich af van dagblad De Tijd. Dat hekelde de afkeer die het hierin beluisterde van de katholieke kerk, maar had geen betrekking op de dichtregels. Interessant is dat de reactie van de krant ook informeert over de bezigheden van de briefschrijver uit Cordova. Weyenbergh ontleende de dichtregels aan Sluiters lange gedicht Buiten-Leven (1516 regels), waaruit hij los enkele verzen citeerde. Hiermee wilde hij weergeven in welke stemming hij er zijn studie voortzette. Dat kon kennelijk niet beter dan met woorden van een dominee van het ‘landelijke’ Eibergen, die zo wereldwijd weerklank vonden. Elders las ik dat de jong (42 jaar) overleden geleerde ook hielp bij het bevorderen dat er een Spinoza-beeld in Den Haag kwam, dat in 1880 is onthuld. Kennelijk kon hij uit de voeten met zowek Sluiter als Spinoza.

Goed geïnformeerd over sokkel voor borstbeeld Sluiter

2021-12-28 k

Beeldhouwer Anton ter Braak heeft zich in Nordhorn bij Natursteinwerk Monser  (https://www.monser.de/) goed laten informeren over Bentheimer zandsteen. Hij werkt aan het borstbeeld van de dichter Willem Sluiter (1627-1673), dat op 22 maart wordt onthuld bij de Grote Kerk in Neede, tegenover Sluiters geboorteplek. Dit kunstwerk komt te staan op een sokkel van deze natuursteen. Zandsteen vervult hier een symboolfunctie, verwijst naar een geschiedenis van eeuwen, vernieuwt de band tussen Nederland en Bentheim en verbindt op poëtische wijze ook de Achterhoek met Münsterland. Bentheimer zandsteen is niet alleen eeuwen lang gebruikt als bouwmateriaal, ook in onze streek, maar ook voor doopvonten en waterputten – bronnen van leven. Nergens anders dan in de gemeente Berkelland staan zoveel putten met een zeer oud jaartal erop, drie zelfs al van voor Sluiters geboorte. Twee in Gelselaar uit de 16e eeuw: de oudste voor boerderij Stokkink met het jaartal 1575. En voor Huize de Kamp in Neede staat een Bentheimer put waarop het jaartal 1609 prijkt. De vierde in deze rij staat in Rekken en draagt het jaartal 1697. Opmerkelijk genoeg komt het zandstenen doopvont in de oude Mattheüskerk van Eibergen, dat van voor Sluiters komst als dominee naar deze kerk in 1653 tot 1971 onder een vloer verborgen was, niet uit Bentheim. Het is gehouwen uit het zuidelijker gelegen Baumberger zandsteen, bij Havixbeck. Net als beelden in Needse kerk. Enkele jaren voor Sluiters geboorte werden uit de kerk in Neede bijzondere beelden verwijderd. Na een ingrijpende restauratie schitteren ze sinds 2016 achter glas in het voorportaal, onder de kerktoren van de Grote Kerk. Havixbeck doet direct ook denken aan poëzie. De grote Duitse dichter en schrijver Annette von Droste-Hülshoff (1797-1848) werd er geboren, in Burg Hülshoff, dat als museum nu aan haar is gewijd. Dichter, journalist en natuurkenner Sander Grootendorst stond vorig jaar bij het populaire poëziefestival in Gelselaar al eens stil bij de verhouding van haar werk tot dat van de Achterhoekse dichter en tijdgenoot A.C.W. Staring. Op 22 maart wil in Neede bij het borstbeeld van Sluiter in Neede opnieuw over de grens blikken. Voor meer informatie zie: https://willemsluiter.preview.ideemedia.cloud/.